Aile Konut Şerhi nedir?
Aile konut şerhi, malik olan eşin, diğerinin açık rızası olmaksızın taşınmazı devretmesini önleyerek malik olmayan eş nezdinde aileyi koruyan bir hukuki haktır.
Aile Konut Şerhinin yasal düzenlenmesinin hukuki temeli nedir?
Aile konut şerhi, Medeni Yasamızın 194. maddesinde düzenlenir. TMK madde 194, “Eşlerden biri, diğer eşin açık rızası bulunmadıkça, aile konutu ile ilgili kira sözleşmesini feshedemez, aile konutunu devredemez veya aile konutu üzerindeki hakları sınırlayamaz. Rızayı sağlayamayan veya haklı bir sebep olmadan kendisine rıza verilmeyen eş, hâkimin müdahalesini isteyebilir. Aile konutu olarak özgülenen taşınmaz malın maliki olmayan eş, tapu kütüğüne konutla ilgili gerekli şerhin verilmesini tapu müdürlüğünden isteyebilir. Aile konutu eşlerden biri tarafından kira ile sağlanmışsa, sözleşmenin tarafı olmayan eş, kiralayana yapacağı bildirimle sözleşmenin tarafı hâline gelir ve bildirimde bulunan eş diğeri ile müteselsilen sorumlu olur.”şeklindedir.
Şerhi talebe yetkili kişiler kimlerdir?
Aile konut şerhini ancak malik olmayan eş talep edebilir. Eşlerden anlaşılması gereken; Türk Medeni Kanunu’nun 185. maddesi kapsamında resmi şekilde evli olan ve halen evliliği süren, hukuken sona ermemiş olan kişilerdir. Evliliğin boşanma ile sona ermesi ise, ancak mahkemece verilen boşanma kararının kesinleşmesi ile olacağı için devam eden bir boşanma davası sırasında da evlilik sürmekte olduğundan, kişiler, eş olma sıfatını taşır ve aile konutu şerhini talebe yetkilidir. Ayrılık davası sırasında veya ayrılık kararı verilmesi (TMK m.170 vd) ya da birlikte yaşamaya ara verilmesi (TMK m.197) halinde de aynı durum söz konusudur.
Üçüncü kişiye ait taşınmaza aile konut şerhi konulabilir mi?
Aile konut şerhi sadece malik olan eşin üzerine kayıtlı olan aile konutu vasfına haiz taşınmaza konulabilir. Eş haricinde, aile büyüklerinin ya da yakınlarının ya da üçüncü başka kişilerin adına tapuda kayıtlı taşınmaza, aile konutu olarak kullanılsa dahi aile konut şerhi konulamaz.
Aile konutu şerhi ücretli bir işlem midir?
Aile konut şerhi, tamamen ücretsiz bir işlemdir. Tapuda malik olmayan eş aile konut şerhi için başvuruda bulunduğunda, şerhin tapuda işlenmesi için herhangi bir ücret ödemez.
Birden fazla konuta aile konut şerhi konulabilir mi?
Aile konutu eşlerin aile hayatlarını temel olarak geçirdikleri, birlikte yaşadıkları, ikamet amacıyla kullandıkları taşınmazdır. Dolayısıyla aynı anda birden fazla ev kullanılsa bile hangi evin temel manada aile konutu anlamında kullanıldığına bakılarak tek bir ev için aile konut şerhi konulabilmektedir. Burada hangi taşınmazın aile konutu olduğu hususunda, tarafların ikametgahlarının birlikte bulunduğu adres temel alınmaktadır.
Aile konut şerhinin konulmasında malik eşin rızası aranır mı?
Aile konut şerhinin konulmasında malik eşin bilgi ve rızası-onayı aranmaz. Başvurunun malik olmayan eş tarafından yapılması ve Aile konutuna ilişkin belgelerin sunulması neticesinde tamamen harçsız ve ücretsiz şekilde malik eşin onayı ya da rızası aranmadan şerh tapuya işlenir.
Aile Konut Şerhinin işlendiği hususunda malik eşe bilgi verilir mi?
İşlemler tamamlandıktan sonra malik olan eşe Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından mesaj gönderilir.
Aile konutu şerhi olan ev devredilebilir mi?
Aile konut şerhi olan ev devredilemez. Aile konut şerhinin amacı, taşınmazın üçüncü kişilere devrinin önlenmesi ve böylece ailenin korunmasıdır.
Aile Konut Şerhi olan taşınmaza haciz işlenir mi? Satış yapılır mı?
Aile konut şerhi olan taşınmaza malik eşin borcu nedeniyle haciz konulur ve şartları tamamlandığında icraen satışı gerçekleşebilir.
Aile Konut Şerhi nasıl konulur?
Türkiye’de aile konut şerhi konulması için belirli bir süreç izlenir. İşte adımlar:
- Tapu Sicil Müdürlüğüne Başvuru: Aile konut şerhi koymak isteyen kişi veya kişiler, bulundukları il veya ilçedeki ilgili tapu sicil müdürlüğüne başvurmalıdır. Başvuru sırasında gerekli belgelerin eksiksiz olarak sunulması önemlidir.
- Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Aile konut şerhi için gerekli belgeler; nüfus cüzdanı, tapu bilgileri, evlilik cüzdanı ve tarafların birlikte aynı konutta yaşadıklarını gösteren belgedir.
- Başvuru Formunun Doldurulması: Tapu sicil müdürlüğü tarafından verilen başvuru formunun eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması gerekir. Bu formda aile konutu üzerine şerh konulmasını talep eden kişinin kimlik bilgileri ve şerh talebi yer alır.
- İşlem Ücretinin Ödenmesi: Aile konut şerhi işlemi ücretsiz bir işlemdir.
- İşlemin Tamamlanması: Başvurunun yapılması ve gerekli belgelerin teslim edilmesinin ardından, tapu sicil müdürlüğü işlemi tamamlar. Aile konutu üzerine şerh konulduktan sonra ilgili kişilere bildirim yapılır ve tapu kaydı güncellenir.
e-Devlet üzerinden aile konut şerhi nasıl konulabilir?
e-Devlet üzerinden aile konut şerhi için başvuruda bulunmak ve randevu almak son derece basit adımlarla mümkündür:
- Öncelikle TC Kimlik no ve şifreniz ile aşağıda linki verilen e devlet sayfasına girmeniz gerekmektedir. E devlet şifresi olmayanlar kendilerine en yakın PTT’den e devlet şifresi edinebilirler.
- Devamında e devlet sayfanız üzerinden “aynı hanede ikamet eden kişi belgesi sorgulama” yazarak ya da aşağıdaki linke tıklayarak aile konutunda malik eş ile birlikte yaşadıklarını gösteren belge temin edilmelidir. Bu belge web tapuda yapılacak başvuruda eklenecek olduğundan öncelikle e devletten bu belgenin barkodlu olarak bilgisayara kaydedilmesi gereklidir.
https://www.turkiye.gov.tr/nvi-ayni-hanede-ikamet-eden-kisi-belgesi-sorgulama
- Üçüncü aşamada e-Devlet üzerinden aşağıda verilen web tapu linkine giriş yapılmalıdır.
https://www.turkiye.gov.tr/tkgm-web-tapu
- Web Tapu sayfasına giriş yaptığımızda aşağıdaki aşamaları tamamlayarak başvurunuzu tamamlayabilirsiniz. Başvurunuzun yapılmasından sonra ertesi gün ilgili Belediyeye bağlı Tapu Sicil Müdürlüğü’nden e devletinize kayıtlı telefon numaranıza başvurunuzun alındığına dair mesaj gelmekte, ertesi gün içinde ise randevu verilmekte ve aile konut şerhi harçsız ve malin eşin bilgisi ve onayı olmaksızın işlenmektedir. Aile konut şerhinin işlenmesinden sonra ilgili müdürlükçe malik eşin telefon numarasına da taşınmaza aile konut şerhi işlendiği bilgisi mesaj olarak iletilmektedir.
1 numaralı başvuru işlemi:
Öncelikle başvuru yapılacak işlem türü olarak tapu işlemleri seçilmeli sonrasında ise işlem türü olarak diğer işlemler basamağından aile konut şerhi seçilmelidir.
2 numaralı başvuru işlemi:
Bu adımda aile konut şerhi koydurmak istediğiniz malik eşinizin adına kayıtlı taşınmazın ada, pafta , parsel ve bağımsız no bilgilerini girmelisiniz.
3 numaralı başvuru işlemi:
Bu adımda işlem yapmak istediğiniz Tapu Sicil Müdürlüğü’ne dair İl ve İlçe seçimini tamamlamalısınız.
4 numaralı başvuru işlemi:
Bu adımda aşağıdaki gibi cevaplarınızı tamamladıktan sonra yukarıda e-Devlet Üzerinden Aile Konut Şerhi Nasıl Konulabilir? başlığının altındaki 2. maddede yer alan “aynı hanede ikamet eden kişi belgesi” barkodlu olarak bu aşamada eklenmelidir.
5-1 numaralı başvuru işlemi:
Bu adımda taraf bilgi ve belgeleri başlığı altında taraf seçimi ve taraf temsili seçimi tamamlanmalıdır.
5-2 numaralı başvuru işlemi:
Bu adımda başvurunuz ile ilgili girmiş olduğunuz tüm bilgi ve belgelerin kontrol edilmesi gerekmektedir.
Belgeler eksik değilse bilgilendirildim seçeneğini onaylayarak başvurunu tamamla butonuna basmalı ve işlemleri tamamlamalısınız.
