Anonim şirketlerde imtiyazlı hisseler, belirli haklar ve ayrıcalıklar tanıyan özel türde hisselerdir.
İmtiyazlı hisseler, şirketin sermaye yapısında özel bir yer tutar ve hissedarlara normal hisselere göre daha fazla kontrol veya ekonomik hak sağlayabilir.
Türkiye’deki anonim şirketlerde imtiyazlı hisseler, Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenmiştir. İşte imtiyazlı hisselerle ilgili ayrıntılı bilgiler:
1. İmtiyazlı Hisse Nedir?
İmtiyazlı hisseler, anonim şirketler tarafından çıkarılan ve bu hisselere sahip olan hissedarlara çeşitli imtiyazlar sağlayan hisselerdir. Bu imtiyazlar, genellikle oy hakkının artırılması, temettü (kar payı) hakkının farklılaştırılması veya şirket yönetiminde özel bir konum gibi konuları içerebilir.
2. İmtiyaz Türleri
İmtiyazlı hisseler genellikle iki ana kategori altında değerlendirilir:
- Oy Hakkı İmtiyazları: Bazı imtiyazlı hisseler, sahiplerine genel kurulda ekstra oy kullanma hakkı tanır. Örneğin, bir imtiyazlı hisse sahibi, normal bir hisseye göre iki veya daha fazla oy kullanabilir.
- Ekonomik İmtiyazlar: Bu tür imtiyazlar, hissedarlara daha yüksek veya öncelikli temettü hakkı, likidasyon durumunda varlıklardan pay alma önceliği gibi ekonomik avantajlar sağlar.
3. İmtiyazlı Hisselerin Çıkarılması ve Sınırlamalar
- İmtiyazlı hisseler, şirket esas sözleşmesinde açıkça belirtilmelidir. Şirketin esas sözleşmesinde bu hisselere ilişkin hükümler olmadan imtiyazlı hisse çıkarılması mümkün değildir.
- Türk Ticaret Kanunu, oy hakkı imtiyazlarında belirli sınırlamalar getirmiştir. Örneğin, bir imtiyazlı hissenin, genel kurulda birden fazla oy hakkı sağlaması durumunda bile, bu hakların toplamının şirket sermayesinin yüzde yirmisini geçmemesi gerekir.
- Ekonomik imtiyazlarda ise özellikle temettü dağıtımında farklılaştırma yapılabilir. Ancak bu, diğer hissedarların haklarını orantısız bir şekilde ihlal etmemelidir.
4. İmtiyazların İptali ve Değişikliği
- İmtiyazlı hisselerdeki imtiyazlar, yalnızca hissedarların onayıyla ve yine esas sözleşme değişiklikleriyle sona erdirilebilir. Bu tür bir değişiklik, genellikle imtiyazlı hisse sahiplerinin de onayını gerektirir.
- İmtiyazlar, şirketin gereksinimleri ve stratejik hedefleri doğrultusunda zaman içinde değiştirilebilir. Ancak bu değişiklikler, tüm ilgili tarafların menfaatlerini gözeterek yapılmalıdır.
İmtiyazlı hisseler, özellikle büyük şirketlerde ve holdinglerde, stratejik yatırımcıların şirket üzerinde kontrol sağlamasını veya özel finansal getiriler elde etmesini sağlamak amacıyla kullanılır. Ancak, bu hisselerin kullanımı, şeffaflık ve adil yönetim ilkeleri çerçevesinde dikkatle yönetilmelidir.
